Project Description

Πρόλογος, πίνακας περιεχομένων και πληροφορίες για το βιβλίο

ΑΕΙ ΠΑΙΔΕΣ ΑΠΑΙΔΕΥΤΟΙ;
Είκοσι τρία σχόλια περί εθνικισμού, πλούτου και παιδείας

Εκδόσεις Καστανιώτη, 1996 (138 σελίδες)

Περιγραφή του βιβλίου (από τον πρόλογό του)

Τα περισσότερα κείμενα που περιέχονται στο βιβλίο αυτό έχουν δημοσιευτεί, σε πρώτη μορφή, στην εφημερίδα Το Βήμα, μεταξύ 1993 και 1996. Η διαφορά είναι ότι εδώ απέβαλαν τον χαρακτήρα της επιφυλλίδας, απέκτησαν την ελάχιστη εκείνη συνοχή που ο αναγνώστης απαιτεί από ένα βιβλίο, βελτιώθηκαν και συμπληρώθηκαν. Η επιλογή τους περιορίστηκε σε τρία αλληλένδετα θέματα, εθνικισμός, πλούτος, εκπαίδευση: ιδεολογία, ύλη και γνώση, δυνάμεις που αλληλο-διαμορφώνονται στην ιστορική διαδρομή της νεοελληνικής κοινωνίας αλλά και συν-διαμορφώνουν τη διάρθρωσή της και την ιστορία της. Αυτή τη λογική ακολούθησε και η κατάταξη των κειμένων μέσα στο βιβλίο (…) Οι αλλαγές αυτές βελτίωσαν το σύνολο και, δικαιολογώντας έτσι το χαρτί που θα θυσιαστεί στη συγγραφική μου ματαιοδοξία, καθησύχασαν κάπως την οικολογική μου συνείδηση.

Έδωσα στα κείμενα αυτά το όνομα «σχόλια»: ούτε επιφυλλίδες είναι ακριβώς, αφού έτσι κι αλλιώς δεν γράφτηκαν για τη φευγαλέα επικαιρότητα, ούτε ακριβώς δοκίμια· μάλλον σχόλια, λοιπόν, που εκφράζονται με δοκιμιακό λόγο. Το αναφέρω για όσους ενδεχομένως θα περίμεναν αποδείξεις και αυστηρούς συλλογισμούς: μου φαίνεται ότι ο δοκιμιακός λόγος, η δοκιμή, δεν είναι επιστημονική πραγματεία· είναι σύγκλιση της απορίας με την υπόθεση. Από την άλλη πλευρά, όμως, απέφυγα να απλοποιήσω υπερβολικά την επιχειρηματολογία και τη γραφή, να την κάνω «ευκολότερη» στο διάβασμα. Προσπάθησα απλώς να πετύχω ένα ισορροπημένο μείγμα λιτότητας και σαφήνειας, το οποίο νομίζω ότι απαιτεί ο άνθρωπος που συνήθως ονομάζουμε «μορφωμένο αναγνώστη».

Πίνακας περιεχομένων

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Α’. ΜΕΓΑΛΕΣ ΙΔΕΕΣ
Μνήμη, ιστορία, συλλογική ταυτότητα.
Εθνική ταυτότητα και εθνικισμός
Εθνικισμός, αυτογνωσία και ιστορία
Ιστορία και παιδεία
Εθνικισμός και υλισμός
Β’. ΠΛΟΥΤΟΣ ΠΤΕΡΟΕΙΣ
Χρήμα και ιστορία
«Πλούτον από σποδού»
Πλούτον πτερόεντα
Μύρμηκες και τέττιγες
Πλούτος, εκπαίδευση και κοινωνική άνοδος
Εκπαίδευση και «ανάπτυξη»
Βιογραφίες πλουτολογικές
Γ’. Ο ΠΛΟΥΤΟΣ, Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ
Ιστορικές περιοδολογήσεις: Εμφύλιος και Παγκόσμιος
Ποιο «τέλος» της ιστορίας;
Δ’. ΑΕΙ ΠΑΙΔΕΣ ΑΠΑΙΔΕΥΤΟΙ;
Το παρελθόν: εθνική, γενική ή εξειδικευμένη εκπαίδευση;
Το παρόν: απαιδευσία
Δωρεάν πτυχίο
Εκπαιδευτική μετριοκρατία
Το μέλλον: απαίδευτοι υπηρέτες και μισθοφόροι εγκέφαλοι;
ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ
Αίσια και απ-αίσια
Από την πείνα στην αφθονία
Από τον ανατολικό δεσποτισμό στη δημοκρατία
Αισιοδοξία και αυτογνωσία