ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β. ΔΕΡΤΙΛΗΣ
Μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας
directeur d’études, École des Hautes Études en Sciences Sociales, Paris,
ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών
Περιληπτικό βιογραφικό:
Ο Γιώργος Β. Δερτιλής γεννήθηκε το 1939 στην Αθήνα. Σπούδασε Δημόσιο Δίκαιο και Οικονομικές Επιστήμες στην Αθήνα, Πολιτική Θεωρία και Ιστορία στην Αγγλία. Δίδαξε Ιστορία στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου εξελέγη υφηγητής και το 1983 τακτικός καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών. Έχει εκλεγεί έμμισθος επισκέπτης καθηγητής στο Harvard, στην Οξφόρδη και στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο της Φλωρεντίας. Έχει επίσης συμμετάσχει στο επιστημονικό συμβούλιο ερευνητικών και πολιτισμικών ιδρυμάτων, ελληνικών και γαλλικών. Το 2000 εξελέγη directeur d’études (καθηγητής) στην École des Hautes Études en Sciences Sociales, παραιτήθηκε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και έκτοτε ζει στην Γαλλία, όπου του απονεμήθηκε η γαλλική υπηκοότητα και το παράσημο ακαδημαϊκού φοίνικα ( palmes académiques – chevalier). Δεκαπέντε βιβλία και πενήντα περίπου άρθρα του έχουν δημοσιευθεί στην Ελληνική και σε άλλες γλώσσες.
Παλαιότερα αλλά επίκαιρα δημοσιεύματα:
«Η αναβίωση της δημοκρατίας και η αριστερά». Ένα κείμενο που γράφτηκε τρεις μέρες μετά την κατάρρευση της δικτατορίας και δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Το Βήμα» στις 6 Αυγούστου 1974 (πριν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής νομιμοποιήσει το ΚΚΕ).
«Strangers’ Drawings: Diaspora Greeks, 1780-1900». Colloquium Xenos and Xenia in History, St. Andrew’s Theological College. Sydney, May 2000.
«Η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται και δεν διδάσκει: οικονομικές κρίσεις και κράτος στην Ελλάδα». Ετήσια διάλεξη στο Ελληνικό Ίδρυμα Αμυντικής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ), Αθήνα 4 Μαρτίου 2010.
«Κώστας Αξελός: Η μοίρα της σύγχρονης Ελλάδας και ορισμένα σπαράγματα για την δημοκρατία». Oμιλία σε ημερίδα στην μνήμη του Κώστα Αξελού, 28 Φεβρουαρίου 2011, Cité Universitaire, Fondation Hellénique, Paris (στη γαλλική γλώσσα).
«Η κρίση στην Ελλάδα: Ρωτώντας το παρελθόν, σκεπτόμενοι το μέλλον». Ομιλία στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών (στην ελληνική γλώσσα), Μάρτιος 2011, αναδημοσίευση στο The Athens Review of Books, Απρίλιος 2011.
«Dette publique et dépenses militaires: la Grèce et la Question d’Orient». Journées du Centre de Recherches Historiques, EHESS, Paris 2001. Acta. (στη γαλλική γλώσσα)
Πρόσφατα δημοσιεύματα:
Επτά πόλεμοι, τέσσερις εμφύλιοι, επτά πτωχεύσεις, 1821-2016. Αθήνα: Εκδόσεις ‘Πόλις’, 2016,(δεύτερη έως και ενδέκατη έκδοση, 2016-2018 συνολική κυκλοφορία 31300 αντίτυπα). Νέα έκδοση, αναθεωρημένη και συμπληρωμένη: 2019, Εκδόσεις Gutenberg.
Λερναίον Κράτος. Δοκίμιo. Αθήνα: (πρώτη έκδοση Καστανιώτης 2000). νέα συμπληρωμένη έκδοση: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2019.
Συνειρμοί, Μαρτυρίες, Μυθιστορίες. Αθήνα: Εκδόσεις ‘Πόλις’, 2013, ανατύπωση 2016. Λογοτεχνικό Βραβείο ‘Νίκος Θέμελης’ (2013), Κρατικό βραβείο χρονικού-μαρτυρίας (2014).
Ιστορία της Νεότερης και Σύγχρονης Ελλάδας, 1750-2015. βλ. στη συνέχεια
Τελευταία Έκδοση
Ιστορία της νεώτερης και σύγχρονης Ελλάδας, 1750-2015.
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2018 (ένας τόμος 948 σελίδων, 35 €).
Έχουν γράψει για το βιβλίο:
«Σύγκριση, διεπιστημονικότητα, πηγές που συνήθως δεν υποψιαζόμαστε καν, υγιής σκεπτικισμός. […] Συμπεράσματα ανορθόδοξα, συχνά αναπάντεχα, εξάπτουν τη φαντασία. Μια «ολική» ιστορία, εργαλείο αυτογνωσίας,[… αποφεύγει τις] μονοδιάστατες ερμηνείες και προσφεύγει στα «αιτιακά πλέγματα»: σχήματα που αναφέρονται σε σύνολα ιστορικών διαδικασιών, έννοια που εμπεριέχει τη δυνατότητα της εξέλιξης και μετεξέλιξης».
Αγγελική Λαϊου (Νέα Εστία, Μάϊος 2005)
«Μνημειακή έκδοση, , ένα έργο που διαβάζεται εύκολα κι’ευχάριστα. Μια γραφή που ερεθίζει τους μηχανισμούς της νόησης. Νηφάλια αποτίμηση των πηγών, στέρεο θεωρητικό υπέδαφος, και μια ευδιάκριτη διάθεση αισιοδοξίας».
Άγγελος Δεληβορριάς (παρουσίαση του βιβλίου στο Μουσείο Μπενάκη, Μάρτιος 2005)
«Δερτιλής, Τσουκαλάς, Μουζέλης, είχαν διαμορφώσει το κυρίαρχο ιστορικο-κοινωνικό παράδειγμα, με το οποίο διαβάσαμε τη νεοελληνική ιστορία. Τώρα, ο πρώτος αναθεωρεί ρητά τις παλαιότερες εργασίες του. […] Μια γενική αναθεωρητική οπτική της εθνικής ιστοριογραφίας».
Γιάννης Βούλγαρης (Βιβλιοδρόμιο – Τα Νέα, 7-8 Μαϊου 2005)
«Καταρρίπτει στερεότυπα με μαχητικότητα, [… αλλά ] με τρόπο αντιδογματικό. Όλες του οι βεβαιότητες εμπεριέχουν την αμφιβολία που τις υπονομεύει. […] Τα αιτιακά πλέγματα, όπως τα ονομάζει, διαπλέκουν τα πολλαπλά αίτια στους κύκλους, φαύλους και αγαθούς, που οδηγούσαν στην σπείρα των κοινωνικών εξελίξεων και στις συνέπειές τους. […] Πολύτιμο εργαλείο, προτρέπει στον αναστοχασμό».
Παναγιώτης Κιμουρτζής (Τα Ιστορικά, Ιούνιος 2010)
«Μια “συνολική ιστορία” […] άψογο κείμενο, θελκτικό και ευπρόσληπτο […] Εντυπωσιακός αριθμός τεκμηρίων, μεθοδολογική αυστηρότητα. […] Ιδιαίτερα δηκτικός για τη σημερινή Ελλάδα, ο Δερτιλής θεωρεί αυτονόητη την πολιτική διάσταση».
Κώστας Κωστής (Βιβλιοθήκη – Ελευθεροτυπία, 2.12. 2005)
«Πολύπλευρο βιβλίο, ένα σύνθετο ερμηνευτικό σχήμα για το «πλέγμα εξουσίας» που διαμορφώνεται στην Ελλάδα».
Χρήστος Λυριντζής (Βιβλιοδρόμιο, Τα Νέα, 0) […]
«Εξαίρετο δείγμα ανάλυσης, μοναδικό αίσθημα μέτρου, […] βοήθημα και οδηγός για τους νεότερους ερευνητές».
Ιωάννα Πεπελάση-Μίνογλου (Βιβλία – Το Βήμα)
«Σταθμός στην ελληνική ιστοριογραφία […] περιγράφει μιαν Ελλάδα εν πολλοίς άγνωστη».
Πέτρος Παπαπολυβίου (Φιλελεύθερος, Λευκωσία)
«Έργο καθοριστικό για την εθνική μας αυτογνωσία».
Αντώνης Καμάρας (Αγγελιοφόρος, Κωνσταντινούπολη, 17. 4. 2005)
«Μοναδικό έργο, συμβάλλει καταλυτικά στην ιστορική μας παιδεία […] Απαράμιλλη σαφήνεια, εξαίρετο γλωσσικό ύφος».
Σπύρος Γεωργίου (Highlights, Σεπτέμβριος 2006)
«Δεν είναι αφηγητής γεγονότων. Είναι κριτής που δεν διστάζει να προκαλέσει κρίσεις και για τον ίδιο […] είναι φιλόσοφος της ιστορίας».
Χάρης Μαυρομάτης (Απογευματινή, 16. 4. 2005)
(Πίνακας περιεχομένων και άλλες πληροφορίες στην περιγραφή του βιβλίου)